Калкты тейлөө борборлорунда узун кезекке туруудан мурун grs.gov.kg сайтынан керектүү маалыматты таба аласызбы же жокпу анализдеп көрөлү.
Жарандарга кандай маалымат керек?
- Үй, участок, унаа ж.б каттоо боюнча инструкциялар жана документтердин тизмеси.
- Ыңгайлуу форматта документтерди каттоонун, кайра каттоонун мүнөздөмөсү.
- Чет өлкөлүк жарандардын кыймылсыз жана кыймылдуу мүлктөрдү каттоого, башка документтерди алууга укуктары.
- Сатып алууну пландап жүргөн унаа номерин сайтка кирип, бир жолу басып туруп брондоп коюу мүмкүнчүлүгү.
- Биометрикага байланыштуу суроолор.
- Чет элдик жарандарды, анын ичинде биздин мекендештерди каттоонун өзгөчөлүктөрү.
- Маселелерди чечүү: экинчи PIN, маалымат базасына туура эмес маалыматтар киргизилген учурлар.
- КТБнын, ЗАГСтын даректери, картасы жана иш тартиби.
- Excel-таблица түрүндө каттоо кызматынын, кадастрынын, реестрдин электрондук маалымат базасы, статистикасы.
- Диаграммалар менен статистикага негизделген аналитика.
Сайтта эмне бар?
МККнын сайтындагы эң негизги маалымат — 119 колл-борбору. Телефон номер башкы беттин жогору жагындагы көрүнүктүү жерде жарыяланган. МККнын сайты башкалардан эмнеси менен айырмаланат дегенде, эң көрүнүктүү жерде калкты тейлөө кызматтары, ал эми төмөндө аудиториянын көпчүлүгү үчүн маанилүү эмес жаңылыктардын жайгашуусу деп айтса болот.
Веб-ресурста МККнын тарыхы, башкаруусу, түзүмдөрү, функциялары жана милдеттери, укуктук актылары жөнүндө маалыматтар бар. Мыйзамдар жана жоболор, жарандарды кабыл алуу жана байланышуу графиги дагы жарыяланган. Бош орундар менен пресс-борбор бөлүмү, электрондук кызматтар порталын жүктөөгө, онлайн аукциондорго жана көп берилүүчү суроолорго шилтеме бар.
Бөлүмдө документтер, мыйзамдар жана ченемдик актылар үзгүлтүксүз жаңыланып турат. Калган бөлүмчөлөр кимге арналганы белгисиз.
Алардын ар биринде бирден документ бар, кадрлар боюнча маалыматтар 2017-жылдан бери жаңыланган эмес. Бош жумуш орундарынын тизмеси бар деп күтпөй эле коюңуз.
МКК ишмердүүлүгү бөлүмүндө көптөгөн бөлүмчөлөр керектүү маалыматты табууну кыйындатат. Мындан тышкары, алардын айрымдары жаңыланган эмес.
«Пресс борбору» бөлүмүндө дагы көптөгөн бөлүмчөлөр бар. Бул бөлүм журналисттерге арналгандай сезим калтырат.
Бирок ал жерде басма сөз борборуна тиешеси жок, бирок такай жаңыланып турган бош орундар бөлүмү бар. «Бош жумуш орундары жөнүндө маалымат» бөлүмчөсүндө акыркы жаңылануу сентябрь айында болгон. Сынактардын жыйынтыгы боюнча дайындоолор бөлүмү ноябрь айынан бери жаңыланган эмес.
«Башкаруу системасы» бөлүмү аудитория үчүн анчалык деле пайдалуу эмес. Эмне үчүн ушул бөлүмдөн алынган маалыматтар ГРСтин ишмердүүлүгүнө тиешеси жок экендиги түшүнүксүз.
«Отчеттор» бөлүмү теориялык жактан алганда, МККнын ишмердүүлүгүнө арналган блоктун маанисине дагы тиешелүү. Бирок, ал негизги менюга өзүнчө жайгаштырылган жана 2017-жылдан бери жаңыланган эмес.
Коомдук кеңешке өзүнчө бөлүм арналган. Бөлүмдөрдөгү жаңыртууларга караганда, кеңеште көп деле отурум болбойт.
Негизги менюда МККнын ишмердүүлүгүнө байланышкан бир дагы бөлүмдө байланыштар көрсөтүлгөн эмес. Ошондуктан, элдер колл-борборго кайрылышат.
Ошол эле учурда, eID кызматы башкы менюга көчүрүлгөн. Буга чейинки бөлүмдөрдүн баарында МККнын ишмердүүлүгү жөнүндө анчалык кызыктуу эмес маалыматтар берилген.
«eID» бөлүмүндө калк үчүн бардык керектүү маалыматтар камтылган. Бирок «Суроолор жана Жооптор» бөлүмчөсүнө стандарттуу эмес учурлар боюнча консультацияларды киргизип, жаңыртып койсо болот. Баалар таблицасы ар кандай экран кеңдиктерине ылайыкташтырылган эмес.
Башкы беттин көрүнүктүү жеринде мамлекеттик кызматтар боюнча блоктор бар. Логикалык жактан алганда, «eID» бөлүмү калкка кызмат көрсөтүүлөргө киргизилиши керек.
Автоунаа айдоочуларга арналган бөлүмдө аларга керек болушу мүмкүн болгон маалыматтар камтылганы менен көпчүлүк суроосуна жооп таба бербейт. Мисалы, «Автомектептер жөнүндө маалымат» бөлүмчөсүндө автомектептердин байланыш маалыматтары, алар жайгашкан жердин картасы болушу керек. Анда сынактан өткөн адамдардын саны боюнча статистикалык маалыматтар камтылган; 2019-жылдан бери отчеттор жаңыланган эмес.
«Архив» бөлүмүндө архивдик агенттиктен алууга боло турган кызматтардын тизмеси бар, бирок баалары жок.
Калкты тейлөө бөлүмдөрүнүн ошол эле катарында «Шайлоо аналитик» блогу жайгаштырылган. Аны колдонуучу басканда кайсы аймакта шайлоочулар көп, алардын канчасы эркектер жана аялдар экендиги жөнүндө маалымат алалбайт. Чүй облусун басканда, маалыматтар көрсөтүлбөйт.
МКК сайты аркылуу мамлекеттик кызматтар порталына кирип, шайлоочулардын тизмесинен тактап, унаага кооз номер сатып алып, көп берилүүчү суроолордун тизмеси менен таанышсаңыз болот.
Эмне жетишпейт?
Жарандарды кызыктырган айрым суроолор «Көп берилүүчү суроолор» бөлүмүнө киргизилген. Бирок тизмеден керектүү маалыматты табуу кыйын жана бардык темалар камтылбайт. Ушул бөлүмдүн структурасын кайрадан карап чыгуу керек. Мисалы, паспорттун сүрөтчөсүн басып, паспорт алуу / жоготуу боюнча суроолор бөлүмүнө өтө алгыдай кылып. Ишкерлер үчүн өзүнчө бөлүм керек. Анда компаниянын мүлкүн кантип каттоодон өткөрүү, аны кантип туура сатуу боюнча суроолорго жооптор болот.
Ошондой эле, сайтка электрондук кезек формасын түзүү керек. Колдонуучу эртеден кечке кезекте турбастан МККнын керектүү кызматын тандап, аты-жөнүн жана телефон номерин киргизип, белгиленген саатта кеңсеге барып калгыдай болот. Жаныңда кандай документтер болушу керек экени дагы көрсөтүлсө, кайра үйүнө барып убара болбойт.
МККнын электрондук түрдө көрсөткөн кызматтарынын тизмеси жайгаштырылган бөлүм түзүү керек.
Активисттер, изилдөөчүлөр, жалпыга маалымдоо каражаттары жана коомдук уюмдар үчүн ачык маалыматтар бөлүмүн түзсө болот. Мисалы, транзакциялардын статистикасы, орточо сумма, катталган автоунаалардын саны, Мамлекеттик каттоо кызматы тарабынан берилген документтердин саны, түрлөрү боюнча көрсөтүлгөн кызматтардын саны, катталган кыймылсыз мүлк жөнүндө маалыматтар ж.б.
IT адисинен кошумча сунуштар
Паспортту, айдоочулук күбөлүктү, техникалык паспортту алуу / калыбына келтирүү, мүлктү кантип каттоодон өткөрүү жана башкалар жөнүндө ыкчам маалымат алуу үчүн бар болгон бөлүмдөрдү кайрадан карап чыкса болот. Мисалы, «Паспортту кантип алуу керек?» бөлүмүн басканда, колдонуучуга этап-этабы менен толук көрсөтмөлөр берилгидей кылып.
Калкты тейлөө борборлорунда кезекке турган жарандардын нааразычылыгын эске алганда, толук аты-жөнүңдү жана телефон номериңди киргизе турган «Онлайн кезек» бөлүмүн түзүп койсо жакшы болмок.
Мамлекеттик каттоо кызматынын сайтынан дагы кандай маалыматтарды көргүңүз келерин комментарийлерге жазыңыз.
Материал ALDA — Европанын жергиликтүү демократия ассоциациясы жана Европа Бирлиги берген ресурстардын жардамы менен чыгарылды. Бул басылманын мазмунуна «ПроМедиа Плюс» компаниясы гана жооп берет жана ALDA же Европа Бирлигинин көз карашын чагылдырбайт.
