Адамдар эмне себептен “лайк” коюшат. Эмне үчүн аны канчалык көп алса, ошончолук сүйүнүшөт? Эгерде ага анчалык көңүл бөлүнбөй, жакты дегенди баскандар аз санда болуп калса, кадимкидей капа болушат, бул тууралуу билүүгө аракет кылып көрдүк.
“Лайккорлук” белгилери
Социалдык тармактардын колдонуучусу үчүн өзүнүн жарыя кылган сүрөттөрүнө, комментарийлерине “лайк” алуу абдан маанилүү. Мындай көрүнүш кумар оюнуна барабар десе да болчудай. Себеби, колдонуучулар арасында тымызын атаандашуу пайда болуп, биринчиси экинчисинен “мага жакты” белгисин көбүрөөк алгысы келет. Бир жагынан караганда чыныгы жашоодогу орточо деңгээлин, интернет аркылуу көтөрүү болуп эсептелет. Жыйынтыгында, коомдо жаңы психологиялык оору, тактап айтканда, “лайккорлук” пайда болду. Өздүк баракчасына тааныган жана өмүрүндө көрбөгөн досторду кошуу, алардын саны көбөйгөн сайын кубануу “лайккорлук” илдеттин биринчи белгиси.
Өздүк жаңылык түрмөгүн күн сайын жаңыртып туруу, жок дегенде 5-10 сүрөт жүктөө, аларга көбүрөөк “лайк” алуу колдонуучуга “мен активдүүмүн” деген пикирди берип, колдонуп жаткан социалдык тармагына байлап, ооруну күчөтөт.
“Лайк” – баарлашуунун жаңы ыкмасы
Адамдардын бири-бирине “лайк” коюусу заманбап баарлашуунун бир түрүнө айланган. Алсак, тармакта олтуруп бирөө менен учурашсаң, андан кайра жооп алууну каалайсың. Эгер жооп жазбаса, көңүлүң калып, жагымсыз сезимдерге чөмүлөсүң. Ошондой эле тармакка сүрөт же болбосо башка нерселерди жүктөөр замат досторуңдан пикирлерди, же дагы башка аракеттерди күтөсүң. Бул жерде колдонуучу үчүн эң маанилүү нерсе, коюлган “лайктардын” саны тизмедеги досторуңдун саны менен дал келүүсү.
“Лайктын” кулдары
Эгер адам “мага жакты” белгисин көп алса, бул анын реалдуулукта виртуалдык жашоодогудай популярдуу экенин көрсөтпөйт. Социалдык тармакта белгилүү болгон адамды чыныгы турмушта көбү тааныбашы мүмкүн. Көп адамдар “Айланадагылар мени мактап, кабыл алып, билип туруусу керек” деген түшүнүк менен жашашат. Мындай көз караштагылар “лайктын” аркасынан түшүп алып, өзүнө жакпаса дагы окурмандарына кызык болгон контенттерди коюп, бөлүшөт.
Чындыгында көңүл чордонунда болууну жактырган адамдар актер, музыканттар болушат же болбосо бул кесиптин ээлерине окшош келишет. “Лайк” алардын музасы, чыгармачылык эргүүсү сымал.
“Лайк” алуу жашоодон да баалуу нерсе
Учурда уникалдуу, өзгөчө сүрөткө түшөм деп жатып күтүүсүз кырсыкка кабылып, ал тургай керек болсо мерт болуулар да көбөйүп бара жаткан кез. Ушундан улам “социалдык тармакта көп “лайк” алуу ден-соолуктан дагы жогорубу?” деген суроо туулат. Атайын адистердин айтымында адам сүрөткө түшүп жатканда көңүлү чаржайыт болуп, тең салмактуулугун жоготуп, айланасындагы коркунучтарга маани бербей калат. Жумушта, же болбосо кайсы бир жерде олтуруп алып саат сайын сүрөткө түшүп, социалдык тармакка жүктөө жашообуздун ажырагыс бөлүгүнө айланган. “Лайкты” эң көп алган сүрөттөр “хэштег” же болбосо “мен тамак ичип жатам”, “бүгүн таттуу токоч жасадым”, “клубда эс алуудамын” сыяктуу жеңил-желпи пикир жазылып жүктөлгөн сүрөттөр. Ошол себептүү адамдар кызыктуу сүрөткө түшүү үчүн ар кайсы жерлерге барып акча коротушат.
Реалдуулукта “мокочо”
Азыркы тапта кеңири таралып бараткан селфи программасындагы функциялар адамдын сырткы көрүнүшүн өзгөртө алат. Демек реалдуу жашоодо сулуу эмес адам селфи сыяктуу программалар менен бир заматта суйкайып калат. Интернетте сулуулук абдан жакшы баалангандыктан, өздүк сүрөтүнө “мага жакты”, “сен сулуу экенсиң” деген пикир же “лайк” алуу колдонуучуну асманга көкөлөтөт. Бирок “лайк” алуу үчүн тартылган сүрөт, каарман үчүн акыркы көз ирмем болуп калышы да мүмкүн.
- Испаниянын Хаен шаарында 21 жаштагы жигит өзгөчө сүрөткө түшүү үчүн поезддин үстүнө чыгат. Натыйжада токко тартылып каза болгон.
- Мексикалык 13-жашар Карен Эрнандес аттуу өспүрүм кыз селфи жасоо үчүн дарыянын боюна барып, сүрөткө түшүп жатканда тең салмагын жоготуп, сууга чөгүп кеткен. Ушундай эле көрүнүш жакында орун алды, Тажикстанда туугандарыныкына барган жаш кыз чоң суунун жанында селфи жасап жатып сууга аккан, аны куткарам деген жакын туугандарынын кызы да сууга секирип, жыйынтыгында экөө тең көз жумушту.
- Польшалык жубайлар эс алуу учурунда тоого чыгып сүрөткө түшүүнү каалашат. Жыйынтыгында экөө тең жардан учуп, көз жумган.
- 21 жаштагы америкалык Оскар аттуу жигит фейсбукка кызыктуу сүрөт калтыруу үчүн өзүн-өзү атып алат. Жаш жигит үйүндөгү куралды алып, камерага түшөөрдө кокусунан автоматтык баскычын басып алган. Натыйжада, ок башка тийип, ошол жерден жан берген.
Эгерде өзүңүздө “лайк” алуу көз карандылыгын байкасаңыз, тезинен психологго барыңыздар. Замандын талабы менен пайдаланып жаткан бул көрүнүштү колдонбой коюу дагы мүмкүн эмес. Болгону виртуалдык жашоо менен алышып жатып, чыныгы турмуштагы баалуулуктарды жоготуп албайлы.
